Çocuklar İçin Mindfulness

"Çocuklar için Mindfulness" beden ve zihnin, o andaki mevcudiyetini hem evde hem de okulda geliştirmek için güçlü ve kalpten bir yoldur.

Mindfulness Nedir?

İçinden geçtiğimiz duygu ve düşünceleri ya da yaşadığımız olayları geçmişe takılı kalmadan ve geleceği kovalamadan, yalnızca şu an ne yaptığımıza bakarak, yargılamadan, nazikçe, odaklanarak izleyebilme halidir.

"Şu an" ne yaşadığını kabul etme ve seyirci olma durumu, zihin ve bedene farkındalık getirir. Kısaca "anın" farkındalığı diyebiliriz.

Neden Çocuklarla Mindfulness Çalışmaları?

ÇÜNKÜ ÇOCUK OLMAK ÇOK ZOR!!!

Çoğu çocuk için gevşemek, konsantre olmak, iyi uyuyabilmek, olumsuz durumlarla baş etmek kolay değil. Bazen içine kapanıp susmak, baş etmekten daha kolay. Bu kadar uyarana maruz kaldıkları dünyada, sakin kalabilmeyi, dürtüsel olmadan cevap verebilmeyi, kendi özelliklerine güvenmeyi, devamlı endişe halinde olmayı bırakmayı tecrübe edebileceği bir çalışmadır.

Tecrübeyi kazanıma çevirmek, çocuğun kendi iç dünyasında gerçekleşir. Çocukların da “an”da kalmaya, durmaya, nefes aldıklarını hissetmeye ve yaşama dönük farkındalıklarını artırmaya ihtiyacı var.

Çocuklar ile Yapılan Farkındalık Çalışmaları

Özellikle küçük çocuklar ile çalışırken çok karmaşık kavramlar kullanmamak önemlidir. Çocuklara farkındalığı anlatırken kısa, net ve basit bir tanım vermek önemlidir. Benzetmeleri kullanmak da çocukların farklı kavramları anlamasına yardımcı olabilir.

Farkındalık çalışmalarına başlamadan önce yoğun düşüncelerle dolu zihni, çocuklara bir su etkinliğiyle anlatabiliriz. Önce su dolu şeffaf bir şişeyi çevirip, çocuklara suya bakarken arkada neler gördüklerini sorun. Daha sonra suya karbonat katıp salladıktan sonra bulanık suya bakıp arkasında neler gördüklerini sorarak aslında yoğun duygu ve düşüncelerin zihnimizi nasıl etkilediğini çocuklara anlatabilirsiniz.

Farkındalık çalışmalarında çocuklara sembolik kavramları anlatmak için farklı benzetmeler kullanılır. Örneğin; çocuklara durup iç ve dış gözlem yapmanın önemi kurbağalar üzerinden anlatılmaktadır. Çünkü kurbağalar çok yükseğe atlayabilmelerinin yanında, enerjilerini boşa harcamamak için çok sabit şekilde durabilirler.

Farklı çalışmalarda süper kahramanlar, farklı hayvanlar, oyuncaklar ve malzemeler kullanılmaktadır. Durup odaklanarak ve gözlem yaparak çevremize ve düşüncelerimize ve bedenimize odaklanmak tüm farkındalık çalışmalarının ortak öğesidir. Durmak, odaklanmak ve gözlemlemek…

Çocuklar ile çalışmalara başlarken ilk çalışma kendi nefeslerine odaklanma ile başlar. Nefes almak yaşadığımız sürece hiç bitmeyen, hep var olan ve düşünmeden yaptığımız bir şeydir. Nefesimize odaklanarak, düşüncelerimize bir ara verebiliriz. Nefes almak durdurulamaz. Nefesimize odaklanmak bizi rahatlatır çünkü hem bizi yoran düşünce ve dürtülerimizden uzaklaşırız hem de nefesimizle vücudumuzu fiziksel olarak rahatlatırız. Nefesimize odaklanarak içimizde nasıl hissettiğimizi fark edebiliriz.

Çocuklar ile Yapılan Farkındalık Çalışmalarının Etkileri Nelerdir?

• Dikkat ve konsantrasyon artışı
• Fevri davranışlarda azalma
• Olumsuz düşüncelerde ve endişe halinde azalma
• Problemlerle baş ederken duygu kontrolünde artış
• Rahatlama, sakinlik, uyku kalitesinde düzelme
• Korku ve depresyonda azalma
• Akran zorbalığında azalma
• Kendine ve başkalarına karşı daha cana yakın hissetme, saygı ve güven duyma
• Özşefkat ve şefkat
• Strese ve başkalarının davranışlarına karşı tepkisel davranışlarda azalma
• Yargılardan arınma, iç dünyaya yakınlaşma
• Zor düşünce ve hisleri bastırmadan ve onlara kapılmadan, dikkatle hayatına dahil etmeyi öğrenme.

Farkındalık Çalışmalarına Birkaç Örnek

Zilin sesini dinle: Çocuklar ile farkındalık çalışmalarına başlamanın en iyi yolu, onların bir sese odaklanmalarını sağlamaktır. Çocuklardan çıkardığınız zil sesini ses bitene kadar dikkatlice dinlemelerini isteyin.

Nefes almayı küçük bir arkadaş ile dene: Nefes egzersizleri farkındalık çalışmalarının temelini oluştursa da çocuklar için zorlayıcı olabilmekte. Çocuklara nefes almayı oyun ile göstermek onların ilgisi kazanmayı sağlar. Her bir çocuğa küçük bir peluş oyuncak verin. Çocuklar yere uzandıklarında, peluş oyuncağı karınlarının üzerine yerleştirsinler ve onlardan nefes olarak oyuncaklarını yukarı kaldırıp aşağı indirmelerini isteyin.

Farkındalık yürüyüşü: Çocuklar ile beraber bir “dinleme yürüyüşü” düzenleyin. Her çocuk 5 dakika yürüyerek çevresinde daha önce fark etmediği şeylere odaklansın (kuş sesi, araba sesi, değişik bir ağaç vb).

Zihin küresi: Çocuklar güçlü duyguları ile baş etmeleri için desteğe ihtiyaç duyarlar. Bu gibi durumlarda öncelikle çocuğun sakinleşebilmesi için destek gerekir. Güçlü duygulara sahip çocuk ile beraber bir kar küresini gözlemleyin. Yoğun duygular adeta kar küresini salladığınızda oluşan kar fırtınası gibidir. Ama zamanla fırtına diner, aynen yoğun duygularımızın da zamanla dinmesi gibi.

Psikolog Sena Karaduman